Olympus OM-D E-M5 Mark III – mój ci jest!

     Wiedziałem, że szykuje się naprawdę fajny aparat już tak z dziesięć dni temu, czyli natychmiast po zapoznaniu się z przeciekniętymi jego pełnymi danymi technicznymi. Jednak gdybym postąpił zupełnie na odwrót, czyli zaczął od przeczytania wczesnych popremierowych opinii o nowym Olympusie, miałbym w głowie niezły mętlik. Bo nieczęsto zdarzają się tak rozbieżne, wręcz sprzeczne oceny świeżo ogłoszonego sprzętu. Z jednej strony napotykamy określenia w rodzaju Zabójca Nikona Z50 oraz Baby E-M1, z drugiej E-M10 IV wciskany nam w cenie „piątki”. Cóż takiego pokazał Olympus w swym E-M5 III, że jest on tak różnie oceniany?

     Istotna rzecz, którą dostrzegłem: wśród dziennikarzy praktycznie brak negatywnych opinii o nowym Olympusie, nie licząc uwag punktowych, czyli dotyczących pojedynczych cech lub rozwiązań. Źle mówią o nim zawiedzeni potencjalni chętni na niego. To ci, którzy spodziewali się po nim innego rodzaju ulepszeń niż zafundowano mu w rzeczywistości. A czego się spodziewali? Wygląda na to, że sporo osób oczekiwało cyfrówki pancernej na kształt E-M1 II, ale – co oczywiste – z okrojoną funkcjonalnością. Natomiast Olympus pograł z E-M5 III dokładnie odwrotnie: znacząco wzmocnił wnętrze, czasem wręcz do poziomu E-M1 X, a jednocześnie zewnętrznie trochę go poprawił, a trochę zubożył. No, oczywiście tylko w kilku aspektach, choć czasem boleśnie.

     O tym wszystkim planowałem napisać artykuł już w czwartek, w dniu premiery, ale postanowiłem troszkę wstrzymać się. Wiedziałem, że w piątek będę miał okazję pobawić się nowym Olympusem, a co za tym idzie bazować już na własnych spostrzeżeniach.

     Do rzeczy. Co jest, czego nie ma w E-M5 Mark III? I jak to się ma do pozostałych Olympusów OM-D? Pierwsze: matryca. Oczywiście już nie 16, a 20 Mpx, czyli taka jak w obu „jedynkach”. I z wbudowaną detekcją fazy (121 punktów AF) – czyli znowu najwyższy olympusowski poziom. Podobnie jak parametry migawki. Najkrótsze czasy to 1/8000 s (szczelinowa), 1/32000 s (elektroniczna), 1/250 s (synchronizacja pojedynczego błysku). Tryb wysokiej rozdzielczości Hi-Res pozwala tworzyć 80-megapikselowe RAWy i 50-megapikselowe JPEGi. Tu jednak nowej „piątki” nie podciągnięto do poziomu E-M1 X, gdyż brak trybu Hi-Res z ręki. Pozostawiono (jak i w E-M5 II) jeden slot dla kart pamięci. UHS-II, rzecz jasna. Procesor obrazu to Truepic VIII znany z E-M1 II. Z E-M1 X niby też, ale w nim siedzą takie dwa.

     Stabilizacja drgań ma deklarowaną skuteczność na poziomie 5,5 działki czasu, a przy wsparciu stabilizacji optycznej z obiektywu uzyskać możemy 6,5 działki. To światowy poziom, choć E-M1 X prezentuje się o działkę lepiej. Ale ważniejsze, że ta teoria będzie niewiele odbiegać od praktyki – tak mówi mi moje doświadczenie z Olympusami OM-D. 3-calowy ekran zamocowany jest na bocznym przegubie i ma klasyczną rozdzielczość ok. 1 Mpx. Za to wizjer doczekał się pewnych zmian. To już OLED, a nie LCD, z identyczną jak w E-M5 II rozdzielczością 2,36 Mpx, lecz z większą odległością obserwacji obrazu (punkt oczny). Okularnikom się przydaje, sprawdziłem. Ale jest i minus: powiększenie obrazu zmniejszono z 0,74× do 0,68×.

     Zdjęcia seryjne z użyciem migawki szczelinowej prezentują się tak jak u poprzednika, czyli maksimum to 10 klatek/s, oczywiście przy pomiarze światła i autofokusie C-AF ustawiających co trzeba przed każdym ujęciem. Doszły za to jeszcze szybsze serie z użyciem migawki elektronicznej. Tu można strzelać nawet 30 klatek/s, lecz już z blokadą ostrości i ekspozycji. Znacząco wzrosła pojemność bufora. Przy 10 klatkach/s E-M5 III gwarantuje zapis 150 RAWów, a liczbę JPEGów ogranicza wyłącznie pojemność karty pamięci. W E-M5 II było to odpowiednio 16 i 19 zdjęć.

     Filmować oczywiście możemy już w 4K. Już, gdyż E-M5 II nie potrafił. Crop? Skądże! Mamy 24 klatki/s przy C4K i 25 klatek/s w UHD. W przeciekniętych danych technicznych była mowa o klatkażu 120 w Full HD. Tę właśnie wartość widać w firmowych prezentacjach, lecz w oficjalnych danych technicznych maksimum to 60 klatek/s. Rzecz do wyjaśnienia.

     Aparat ma gniazdo zewnętrznego mikrofonu, ale słuchawek już nie. Wszystkie gniazda mamy po lewej stronie aparatu. Trochę dziwi skorzystanie ze standardu Micro USB, a nie USB-C. Niestety tą drogą nie można zasilać aparatu. Dobre choć to, że przez USB możemy ładować akumulator. Alternatywnie, gdyż w komplecie z aparatem i tak otrzymujemy ładowarkę sieciową.

      Aparat oczywiście został uszczelniony przeciwpogodowo i przeciwpyłowo. Gdzieś wyczytałem, że pod tym względem spełnia bardziej rygorystyczną normę niż poprzednik. Przeczytałem, a teraz nie jestem w stanie powtórnie znaleźć tej informacji, więc oznaczenia owej normy nie podam.

     Widać, że korpus aparatu został zaprojektowany od nowa. Wymiary ma niemal takie same jak E-M5 II, ale szczegółami jednak się różni. Ciut inne kształty nieco głębszego uchwytu, inaczej wyprofilowany „języczek” pod kciuk prawej dłoni, ale przede wszystkim zmieniony układ sterowania. Najbardziej przypomina ten z E-M1 II, gdyż pokrętło automatyk mamy na prawo od wizjera, a obrotowa dźwigienka wyłącznika ma na górze przyciski trybów „przesuwu filmu” i przełączania ekran / wizjer. Żałuję, że brakuje mikrojoysticka do zmiany położenia pola AF, ale rozumiem ową nieobecność, gdyż ten element na razie trafił tylko do E-M1 X. Grunt, że dotykowe sterowanie polami AF działa bez zarzutu. Do kwestii sterowania dodam jeszcze informację o menu. Jest ono porąbane i skomplikowane tak samo jak w poprzednich Olympusach. Ja sam chyba już do niego przywykłem i nie przeraża mnie ono, lecz osoby niezwyczajne w Olympusie, widząc to menu mogą wręcz uciec. 

     Mając aparat w rękach i mogąc bezpośrednio porównać go z E-M5 II i E-M1 II, rzeczywiście wyczuwałem jego plastikowość. Ale to nie była kwestia samego ciężaru, zauważalnie zmniejszonego w porównaniu z poprzednikiem. Więcej, tamta różnica była słabo zauważalna. Bardziej czuło się niższą jakość materiałów użytych na pokrycie aparatu. Ale znowu: różnica do wspaniałych gum „jedynki” była potężna, lecz do poprzedniej „piątki” już tylko nieznaczna. Dla mnie wręcz pomijalna.

     Widać, że zmniejszenie ciężaru było istotnym zadaniem, na jego rzecz poświęcono również akumulator. W E-M5 III nie ma już znanego z poprzednika modelu BLN-1, a starutki, o nieco mniejszej pojemności BLS-50. Dobrze, że aparat umie oszczędniej gospodarować energią, stąd wykonuje identyczną liczbę 310 zdjęć z jednego naładowania. To oczywiście tylko katalogowa teoria wynikająca z testów wykonanych według standardów CIPA. W rzeczywistości powinno być lepiej. Jednak nie liczmy na wsparcie dodatkowych akumulatorów zamontowanych w uchwycie do zdjęć w pionie. Dla E-M5 III takiego uchwytu po prostu nie przewidziano. I nie jest to celowe opóźnienie jego premiery. To niemal na pewno cecha ostateczna, gdyż pod zaślepką na dolnej pokrywie aparatu jest tylko kilka styków. A po co one w ogóle? Do prostego uchwytu, którego celem jest wyłącznie poprawienie wygody trzymania Olympusa. Znacząco powiększa on zasadniczy uchwyt aparatu i ma wbudowany dodatkowy spust i pokrętło sterujące – oczywiście tylko do zdjęć kadrowanych w klasycznej pozycji aparatu, a nie obróconego do pionu.

     Jak widzicie, ulepszeń nowa „piątka” ma trochę, lecz ostatnie akapity mówią niemal wyłącznie o osłabianiu pozycji tego modelu. I jest w tym trochę prawdy. E-M5 III ma być aparatem wyraźnie lepszym i bardziej zaawansowanym od poprzednika, ale jednocześnie powinien spaść o pół oczka w hierarchii rodziny OM-D. Do tej pory piątki stanowiły klasę średnią, teraz będą średnią niższą. Dlaczego? Po prostu pojawił się E-M1 X i mamy już cztery modele OM-D. „Dziesiątki” i „piątki” będą teraz klasyfikowane jak niższe, a dwie linie „jedynek” jako wyższe. Zauważcie, że E-M10 III został tylko symbolicznie unowocześniony w stosunku do swego poprzednika. To pozwoliło zachować więcej miejsca na manewry z trzecim wcieleniem E-M5. Ten „poprawiony i pogorszony” E-M5 III nie jest reklamowany jak sprzęt dla zaawansowanego, wysoce świadomego entuzjasty, a raczej jak lekkie narzędzie do swobodnego, codziennego fotografowania. Codziennego, wakacyjnego, podróżniczego. Stąd powszechne kojarzenie go w reklamach z superzoomem 12-200 mm f/3.5-5.6. Podobno wcale nie takim złym szkłem jak może to sugerować jego zakres.

     Od tej pory „dla entuzjasty” będzie przeznaczony E-M1 III. Że go jeszcze nie ma? Racja, ale wszystkie znaki na ziemi i niebie wskazują, że zostanie on ogłoszony na początku przyszłego roku. I podejrzewam, że rzeczywiście będzie on „pancernym” bezlustrowcem, co niektórzy z pewnością docenią. Jednak podejrzewam, że wewnętrznie nie będzie on modelem wyraźnie bardziej zaawansowanym niż E-M5 Mark III.

     I jeszcze jedno: cena. Sugerowana na polski rynek cena samego korpusu wynosi 5290 zł. To na razie teoria, gdyż aparat pojawi się w sklepach dopiero za miesiąc. Jednak już z kilka dni startuje jego przedsprzedaż, w której na zachętę cenę obniża się o 10%, a w komplecie otrzymujemy dodatkowy akumulator. Summa summarum korpus wyniesie nas około 4700 zł. Jak na początek rynkowej drogi cena całkiem przyzwoita. Byle tylko w ciągu następnego pół roku spadła do poziomu nieco ponad 4000 zł.

     Jak dla mnie, ta nowa piątka stanowi optimum w swojej klasie aparatów. Od strony funkcji i możliwości ma wszystko czego mi potrzeba. No, może Hi-Res z ręki by się przydał. Choć wiem, że nie działa on bezbłędnie, więc przy ważnych zdjęciach i tak fotografowałbym ze statywu. Jasne, wolałbym głębszy grip (choć da się dokleić dodatkowy), chętnie widziałbym mikrojoystik AF oraz akumulator o większej pojemności. Niemniej nie są to wady w istotnej mierze odstręczające. W każdym razie dla mnie. A, nie tylko. Pewna osoba od dawien dawna związana zawodowo z działem fotograficznym polskiego Olympusa, zwierzyła mi się że E-M5 III jest pierwszym bezlustrowcem tego producenta, który naprawdę ma ochotę sobie kupić. Znaczące, prawda?