TEST: Canon SX60

Dłuuuugi zoom i…

     To właśnie z powodu obiektywu wziąłem tego Canona na warsztat. Małoobrazkowe 21-1365 mm, oznaczające krotność zooma 65× to imponujący zakres. Na myśl o jego prawym krańcu ślinią się ptasiarze i inni fotografowie dzikiej przyrody – oczywiście tylko ci, którzy nie widzą się w roli tragarza dla lustrzanki i dobrych kilku kilogramów optyki do niej. 21 mm robi może mniejsze wrażenie, ale szerokiego kąta nigdy za mało – czy to w fotografii krajobrazowej, czy to reportażu we wnętrzu. Do testu wybrałem Canona, choć żadna z podanych wyżej wartości nie jest wyjątkowa. Sygnowany logo Kodaka aparat wyprodukowany przez Pixpro sięga zoomem 1560 mm, przy identycznej jak u Canona krotności 65×. Z kolei w Panasonicu FZ70 trafiamy na szerszy kąt widzenia odpowiadający małoobrazkowym 20 mm (choć zoom „zaledwie” 60-krotny). Ale wybrałem Canona, ponieważ w kategorii cyfrowych kompaktów jest on dla mnie pewnego rodzaju gwarantem jakości. Jasne, zdarzają się aparaty lepsze od PowerShotów lub IXUSów, ale tak jak dawniej marka Fuji oznaczała, że film będzie co najmniej dobry (a może i świetny), tak w cyfrowych kompaktach rolę tę odgrywa Canon. Kiedyś można było znaleźć wspaniały materiał Kodaka, Agfy, czy Koniki, ale była też szansa, że trafimy na niewypał. W Canonie nie zdarzyło mi się to nigdy wcześniej, więc mam nadzieję, że nie polegnie on i na trudnej, wymagającej wielu kompromisów konstrukcji aparatu z superzoomem.

     „Nie miniaturyzujemy” – tak pierwszy z kompromis rozwiązali konstruktorzy. Bo gdyby jeszcze próbowali upchnąć taki zoom w kieszonkowym korpusie, to efekty byłyby mizerne. A tak mamy aparat który jest za co złapać i zmieścił się w nim spory akumulator, gromadzący nawet więcej energii niż źródła zasilania najprostszych lustrzanek Canona. Nie było też problemu z sensownym rozmieszczeniem całkiem sporej liczby elementów sterujących, w tym nawet pokrętła z trybami naświetlania, a obok niego pokrętła zmiany wartości funkcji. Ekran na pełnym, bocznym przegubie? Jasne, to przecież „dwucyfrowy” Canon SX!

    Pokrętło trybów naświetlania prezentuje bogactwo funkcji zaawansowanych oraz typowo

amatorskich. Z tych pierwszych szczególnie cieszą schowki C1 i C2. Z amatorskich, przypadł mi do gustu autobraketing efektów specjalnych – pozycja obok pełnej automatyki. Wymagającym użytkownikom nie spodoba się brak szybkiego dostępu do czułości matrycy. Musimy docierać tam typową drogą, czyli poprzez podręczne menu FUNC. Szkoda, że nie możemy przyporządkować czułości klawiszowi S (nad wyłącznikiem), który może panować nad jedną z kilkunastu funkcji, ale nie nad czułością. Na pocieszenie, mogłem mu zadać funkcję „One-touch WB”, którą wymyślił chyba Olympus, a ja ją poznałem (i od razu pokochałem) w Olympusie E-10 – to taka prawie lustrzanka z niewymienną optyką z końca zeszłego tysiąclecia. One-touch WB jest zautomatyzowaną wersją balansu bieli według wzorca. Gdy wciśniemy dedykowany tej funkcji klawisz, aparat wykonuje sekwencję czynności: mierzy barwę obiektu w który celujemy, dopasowuje do niej balans bieli, zapamiętuje go i przestawia się z aktualnego trybu WB na balans według wzorca. Cudowna rzecz przy reportażu w kilku pomieszczeniach z odmiennym, pod względem barwy, oświetleniem: wchodzimy, „strzał w ścianę” i sprawę balansu mamy z głowy. Na marginesie dodam, że w Olympusach balans bieli według wzorca nadal nazywany jest „One-touch WB”, choć nie jest on już taki One-touch jak w E-10. Przyznam jednak od razu, że tak komfortowo rozwiązany balans bieli według wzorca, nie bardzo się temu Canonowi przydaje. To skutek bardzo dobrze działającego balansu automatycznego, radzącego sobie także z trudnym światłem sztucznym. Ale tu ciekawostka: AWB w SX60 pracuje wzorowo przy oświetleniu żarówek energooszczędnych, a przy zwykłych „wolframowych” już niekoniecznie, czasami pozostawiając widoczny ciepły zafarb. To wbrew regułom, które mówią, że jeśli aparat jest tak genialny, że potrafi pokonać nawet świetlówki kompaktowe, to żarówki są dla niego bułką z masłem. Widać, niekoniecznie.  

     Od tej strony Canon SX60 wygląda zachęcająco. No i tradycyjnie, oczywiście nie licząc przycisku łączenia się ze smartfonem / tabletem. Klawisze praktycznie nie wystają ponad powierzchnię obudowy, ale łatwo je wyczuć. To dobry kompromis pomiędzy wymaganiami osób z nieczułymi palcami, a tych którzy często przez pomyłkę naciskają zbyt wystający klawisz. I wszystko świetnie, ale z jednym wyjątkiem: nie sposób wyczuć klawisza nawigacyjnego. Jest on płaski, gładki, a przez to słabo odróżnialny od obudowy i przycisku centralnego. Dawno nie miałem aparatu, w którym tak często myliły mi się „kierunki” z klawiszem centralnym i miałem problemy z samym wymacaniem nawigatora. O obsłudze klawisza nawigacyjnego w rękawiczkach nie ma mowy.

     I jeszcze dwa braki. Pierwszy to nieobecność systemu automatycznego przełączania obrazu wizjer / ekran. Ba, nie ma nawet dedykowanego w tym celu przycisku, a używa się dolnego segmentu skrytykowanego przed chwilką klawisza nawigacyjnego. Na dokładkę odbywa się to bardzo nieżyciowo: kolejne wciśnięcia powodują przejścia przez wszystkie formy wyświetlania obrazu na ekranie, a potem w wizjerze. Dodam jeszcze, że ekran nie ma dotykowej obsługi. Trochę szkoda!

     Może niepokoić bardzo mała odległość na skali pomiędzy ogniskowymi 500 mm, a 1365 mm i związane z tym kłopoty z precyzyjnym doborem kąta widzenia. Rzeczywiście, łatwo  nie jest. Ale gdy się opanuje obsługę dźwigienki zooma delikatnymi, szybkimi i „płytkimi” ruchami, da się ustawić zoom w 7-8 pośrednich pozycjach. Paradoksalnie, więcej problemów sprawiał mi zakres 21-85 mm – na skali zajmuje niby mnóstwo miejsca, ale bardzo trudno jest tam wybrać więcej niż 10-12 ustawień.

   Górny z widocznych tu przycisków ułatwia celowanie przy bardzo długich ogniskowych. Jego wciśnięciem ustawiamy najszerszy kąt widzenia zooma, a ramka w kadrze pokazuje obraz sprzed tej operacji. Teraz już łatwo odnajdujemy żądany obiekt, umieszczamy go w ramce i puszczamy przycisk, a zoom wraca do pierwotnego ustawienia. Rzecz bardzo przydatna przy zdjęciach obiektów poruszających się szybko i nieobliczalnie, na przykład zwierząt.

   Niższy przycisk to tryb intensywniejszej stabilizacji obrazu, który podobno warto aktywować dla ułatwienia kadrowania przy najdłuższych ogniskowych. Podobno, bo jak na mój gust w trybie tym, przy większych ruchach aparatu, stabilizacja działa zbyt nerwowo i skokowo. Choć przyznaję, że przy niewielkich poruszeniach obraz w stoi jak przymurowany. Ucieszyłem się więc, gdy wyszło, że konstruktorzy SX60 pozwalają przypisać temu klawiszowi inną funkcję, jedną z kilku – analogicznie jak definiowalnemu przyciskowi S na górze aparatu.

Zakres kątów widzenia zooma 21-1365 mm jest naprawdę ogromny.
Na szerokim ujęciu (21 mm) aż trudno dopatrzyć się choinki ze
zdjęcia wykonanego najdłuższą ogniskową.

     Autofokus? Marnie. Z początku narzekałem na jego działanie tylko przy dłuższych ogniskowych i w sumie nie bardzo się temu dziwiłem. Wyprawa „na sikorki” do warszawskich Łazienek skończyła się fiaskiem, bo małych, ruchliwych ptaków nie dało się śledzić ostrością. Skupiłem się więc na wiewiórkach i tu już jakoś szło. Ale i tak bez rewelacji, zarówno jeśli chodzi o szybkość, jak i celność. Zdjęcie jedzącej wiewiórki to jedno z serii kilku, do każdego ostrzyłem oddzielnie, a ostra była tylko połowa z nich. Na marginesie: zimowe południe, światło przez cienką warstwę chmur, a i tak dla przysłony f/5,6 i mocno wydłużonego czasu 1/125 s (ogniskowa 500 mm) musiałem użyć czułości ISO 1600. No, mogłem nieco niższej, bo zdjęcie wyszło trochę za jasne – to prezentowane pochodzi z RAWa.

    Na autofokus nie narzekamy wyłącznie gdy krótkimi ogniskowymi fotografujemy motywy statyczne. Ale już ciekawskie wiewiórki są zbyt trudnym tematem. Co widać na dwóch zdjęciach poniżej.

     Zapas funkcji? Nie mam się do czego przyczepić. O dużej liczbie trybów naświetlania świadczy zdjęcie, na którym widać pokrętło automatyk. Jeszcze więcej mówi tylna ścianka, gdzie SX60 chwali się między innymi Wi-Fi. Tradycyjne canonowskie podręczne menu FUNC daje dostęp do klasycznego zestawu funkcji. No, może nie całkiem klasycznego, bo znajdziemy tam, i to na pierwszych pozycjach, korekcję cieni i zwiększenie dynamiki. Warto zauważyć, że pełną liczbę 13 funkcji w podręcznym menu można ograniczyć do tych naprawdę potrzebnych i ustawić ich kolejność, co zdecydowanie przyśpiesza obsługę. 

     Z wartych wspomnienia funkcji wymienię Focus Peaking oraz ISO Auto rozszerzone o regulację czasu ekspozycji, przy którym ma następować zmiana czułości. Może to być odwrotność ogniskowej, ale czas ten możemy skrócić albo wydłużyć maks. czterokrotnie. No i drobiazg, którym SX60 przebija EOSa 7D Mk II: możliwość zgrania położenia pola punktowego pomiaru światła i aktywnego pola AF. 

     Tryb zdjęć seryjnych pozwala wykonać ponad 6 klatek/s, co jest bardzo przyzwoitym wynikiem. Mnie cieszy też sprawne zapisywanie wielu wykonywanych jedno po drugim pojedynczych ujęć RAW+JPEG. To nie jest powszechne zjawisko w kompaktach, bo taka para plików waży 20-30 MB. To w końcu 16 mln pikseli.

Kliknij, by obejrzeć w pełnej rozdzielczości. 

    No właśnie, dochodzimy do matrycy. Rozdzielczość już znamy, a równie ważną cechą jest jej wielkość. A tu bez rewelacji. Niby powstaje już sporo kompaktów z dużymi przetwornikami, ale gdy się chce mieć w miarę normalnych rozmiarów zoom 21-1365 mm, to matryca nie może być wielka. No i nie jest. Nie ma mowy o rozmiarze 1”, nie liczmy też na jakieś 1/1,7”. Do SX60 trafił malutki przetwornik 1/2,3”, z czego od razu można sporo wywnioskować o jakości zdjęć. Zwłaszcza przy wyższych czułościach, przy których aparat błyszczeć nie będzie. Chwała więc jego twórcom, że zakres wysokich czułości ograniczyli do ISO 3200 (ISO 6400 przy zmniejszonej rozdzielczości), bez szaleńczych skoków na jakieś ISO 25600, ładnie wyglądające tylko w danych technicznych. Oczywiście i owo ISO 3200 nie nadaje się do użycia, ale nie narzekajmy – praktycznie każda cyfrówka ma nie dającą się wykorzystywać maksymalną deklarowaną czułość. Ale w Canonie SX60 z ISO 1600 już można fotografować, choć zdecydowanie nie należy wówczas nie powiększać zdjęć silniej, niż do pełnego ekranu. No chyba, że lubimy oglądać brak szczegółów. A jeśli ktoś ma wymagania nieco wyższe niż typowy fotoamator, to do takiego powiększania niech używa RAWów albo czułość ograniczy do ISO 800.

Czułość ISO 800, wycinki pokazują
szumy i szczegóły dla średniego
i osłabionego odszumiania.

Kliknij, by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

     A wcześniej osłabi odszumianie, bo przy domyślnej, średniej intensywności też będzie narzekał. Tak naprawdę, to tej domyślnej warto używać tylko przy natywnej czułości ISO 100, bo gdy osłabimy odszumianie, to widać już trochę szumów. A najlepiej pobawić się RAWami, choć tu napotykamy na niemiłą niespodziankę. Nie dotyczy ona samych RAWów, a towarzyszących im ewentualnie JPEGów. Bo te JPEGi nie tylko nie mogą korzystać z dobrodziejstw obu funkcji redukcji kontrastu, ale także z regulacji poziomu odszumiania, który automatycznie ustawia się na średni. Niby nic, w końcu chodzi nam o RAWy, ale takie osłabianie wartości JPEGów zmniejsza sensowność korzystania z trybu zapisu RAW+JPEG. Tak czy inaczej, RAW czy też JPEG, ja sam trzymałbym się maksymalnie ISO 400, a jak się tylko da, nie przekraczał ISO 200.

     Jak się tylko da – ale się nie da. Po prostu dlatego, że obiektyw Canona do jasnych nie należy. Maksymalny otwór przysłony to f/3,4-f/6,5, co pozwala na swobodne korzystanie z niskich czułości praktycznie tylko przy krótkich ogniskowych. Dłuższe oznaczają nie tylko spadek światła obiektywu, ale też wymóg korzystania z krótszych czasów, co potęguje konieczność wchodzenia w wysokie czułości. Znaczącym pocieszeniem jest obecność bardzo skutecznej stabilizacji obrazu (zysk aż 4 działek czasu), ale wiadomo, że to zysk tylko przy nieruchomych obiektach. Drugą kwestią wynikającą z niskiej jasności obiektywu, jest pogorszenie rozdzielczości obrazu. Połączenie matrycy 1/2,3” i 16 mln pikseli oznacza limit dyfrakcyjny w okolicach f/2. Czyli każdy mniejszy otwór przysłony teoretycznie powoduje że obraz „mięknie”. I co z tego, że przekroczenie limitu o działkę, czy nawet dwie, nie daje znaczącego pogorszenia, ale to i tak oznacza, że tylko dół zakresu zooma będzie w pełni użyteczny. Bo góra zooma Canona SX60 oznacza przekroczenie limitu o ponad trzy działki przysłony.

Wycinki zdjęć dla kilku
wybranych ogniskowych.

Kliknij, by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

     Jest się czego bać? Nooo, niekoniecznie. Bo teoria teorią, ale aż do ogniskowych rzędu 500 mm sytuacja wcale nie wygląda źle. Owszem, szeroki kąt prezentuje się pod względem ostrości obrazu zauważalnie lepiej niż ogniskowe standardowe. Jednak dalej spadek ostrości jest już słabiutki i trudno odróżnić zdjęcia wykonane przy 70 mm i 300 mm, choć już 500 mm wygląda gorzej. Ale to zdecydowanie koniec przyzwoitego poziomu, a dłuższe ogniskowe oznaczają stopniowe, wyraźne mięknięcie obrazu. 1365 mm prezentuje się słabo, ale wcale nie tragicznie – jak na kompakt rzecz jasna. Zalecałbym więc ostrożność i umiar przy powiększaniu zdjęć z górnej połowy zakresu zooma, szczególnie powyżej 1000 mm.

Najdłuższa ogniskowa, czułość ISO 100,
osłabione odszumianie.
Powiększenie da się oglądać,
szczegółów jest całkiem sporo,
ale szumów też trochę widać.

Kliknij, by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

     Inne wady optyki? Winietowanie niby jakieś jest, ale dostrzeżemy je tylko z pomocą punktowego pomiaru jasności w edytorze zdjęć. Dystorsją też nie trzeba się przejmować, a jeśli już, to aberracją chromatyczną, której trochę się pałęta po kątach zdjęć. Ale tragedii nie ma. A jeśli już mowa o kolorowych obwódkach, to na granicach przepaleń i ciemnych obszarów pojawiają się wyraźne fioletowe cienie. Cóż, matryce z malutkimi fotokomórkami nie są na takie rzeczy uodpornione…

Lewe zdjęcie wykonałem bez żadnego wspomagania, a prawe ustawiając
dynamikę 400%. Wynik cieszy: zdecydowana poprawa w wysokich światłach
i lekka w cieniach. Później zrobiłem jeszcze zdjęcie z włączoną korekcją cieni,
ale ona nie wniosła nic więcej. 

     Przyznam, że choć tego Canona nie oceniam źle, to spodziewałem się trochę lepszych wyników jego pracy. Zwłaszcza autofokusa, który nie sprawdza się przy zdjęciach ruchliwych obiektów. Zresztą przy tak ciemnej optyce i klasycznym „kontrastowym” systemie ustawiania ostrości, od początku nie powinienem mieć złudzeń. Podobnie zresztą z matrycą. Bardzo chciałbym mieć możliwość korzystania choćby z ISO 800, ale cóż, matryca 1/2,3” nie pozwala na takie ekstrawagancje. Jeśli będziemy trzymali się czułości ISO 100-200 i opanujemy autofokus – w  tym ocenę sytuacji, kiedy zadziała dobrze, a które zdjęcia możemy sobie odpuścić – będziemy zadowoleni. Ergonomia i sterowanie zostały sensownie zaprojektowane, z wyjątkiem zbyt płaskiego i źle wyczuwalnego nawigatora. Jeśli ktoś potrzebuje kompakta z dłuuugim zoomem, będzie tego zooma miał. Ale na rewelacje w innych dziedzinach niech raczej nie liczy.  

Podoba mi się:

+ zakres i ogólna jakość zooma

Nie podoba mi się:

- niewygodne przełączanie wizjer ↔ ekran

- płaski, źle wyczuwalny „nawigator”

- mało sprawny AF






Zajrzyj też tu:

TEST: Sony RX10 II – gotycki test wszystkomającego kompakta
TEST: Panasonic FZ2000. Zasadniczo, do filmowania…
TEST: Panasonic Lumix FZ1000