TEST: Tamron 16-300, czyli superzoom nie do pobicia

     Na koniec cyklu testów wakacyjnego sprzętu fotograficznego, chciałbym zaprezentować optycznego rekordzistę. To APSowy zoom o wyjątkowo szerokim zakresie ogniskowych, sięgającym od (odpowiednika małoobrazkowych) 24 mm, czyli przyzwoicie szerokiego kąta, aż do 450 mm, czyli porządnego tele. To jedyny taki wymienny obiektyw na rynku. Nadal jedyny, pomimo że od jego premiery minęło już dwa i pół roku. Przed wami Tamron 16-300mm F/3.5-6.3 Di II VC PZD Macro! 

     Tak uniwersalnego zooma nie ma ani w ofercie dla małego obrazka, ani dla Mikro 4/3. W pierwszym przypadku możemy znaleźć 24-240 mm (Sony FE) albo 28-300 mm kilku producentów, z różnymi mocowaniami. W drugim wybór jest mniejszy i obejmuje trzy zoomy, wszystko odpowiedniki 28-280 (300) mm. Ciekawsze zakresy kątów widzenia znajdziemy dopiero w optyce kompaktów.

     We wstępie podałem „małoobrazkowy” zakres ogniskowych tego Tamrona: 24-450 mm, bazując na najpowszechniejszym przeliczniku ogniskowych 1,5. W teście korzystałem jednak z zooma ca. 26-480 mm – jak pewnie się domyślacie, z powodu użycia lustrzanki Canona, konkretnie 1300D, (crop 1,6) jako platformy testowej. A w oficjalnych źródłach Tamrona znajdujemy jeszcze inny zakres: 25 (czasem 24,8) – 465 mm. Wiecie dlaczego? Jeśli tak, świetnie, jeśli nie, to dowiecie się z artykułu, który niedługo opublikuję. Dla formalności dodam jeszcze, że rzeczywisty zakres ogniskowych tego zooma, zmierzony przez dpreview, to 16,1 – 286,5 mm. Czyli góra jest troszkę krótsza niż obiecuje producent, ale ważniejsze że dół właściwie nie jest węższy od oficjalnie deklarowanego. Nieco gorzej ze światłem, a konkretnie z transmisją, wynoszącą T/3.9-7.3. To oznacza, że obiektyw w dole zakresu ogniskowych wpuszcza o 0,3 EV mniej światła, a na górze niemal 0,5 EV mniej niż obiecuje jego maksymalny otwór względny. Ten dość szybko zmniejsza się przy wydłużaniu ogniskowej: f/4 pojawia się przy 26 mm, f/5.6 przy 77 mm, a f/6.3 przy 133 mm.

     Tym razem zamiast dwóch zdjęć prezentujących zakres kątów widzenia, zamieszczam film. 18,8-krotna zmiana ogniskowych to fajna sprawa. To zresztą obecnie rekordowa krotność w lustrzankowej optyce. 

     Obiektyw zawiera 16 soczewek, w tym asferyczne, o niskiej dyspersji i ze szkła o wysokim współczynniku załamania światła. Ogniskowanie oczywiście ma wewnętrzne, choć zoomowanie rzecz jasna, już nie. I to bardzo nie, gdyż przy przejściu z 16 na 300 mm wydłuża się z katalogowej długości 10 cm, aż o 8 cm. Wysuwa dwuczłonowo, zachowując bardzo przyzwoitą sztywność całości. 

Źródło: Tamron

     I wcale, ale to wcale nie wysuwa się samoczynnie. Celowo nosiłem go przez cały okres testu „pyszczkiem w dół”, a jego przód ani razu nie wysunął mi się choćby o włos. Widać umieszczony na obudowie suwaczek blokady wysuwu przewidziany został do użycia dopiero gdy obiektyw popracuje sobie długi czas. A może w ogóle nigdy nie będzie się przydawał?

     Producent chwali się uszczelnieniem zooma, ale w swoich materiałach pokazuje wyłącznie uszczelkę przy bagnecie (metalowym rzecz jasna). Mam nadzieję, że uszczelnione zostały też wysuwające się do przodu człony oraz pierścienie ogniskowej i ostrzenia.

     Z przodu zooma znajdziemy gwint na filtry 67 mm, a wokół niego dobrze trzymający bagnet tulipanowej osłony przeciwsłonecznej.

    Z mechanizmów wewnętrznych wspomnę piezoelektryczny napęd autofokusa: cichy i dość szybki. Tu jednak bez szaleństw, choć oczekiwanie na zogniskowanie obiektywu wyczuwa się właściwie wyłącznie gdy napęd musi przejechać przez cała skalę odległości. A jest przez co podróżować, gdyż minimalny dystans ostrzenia to zaledwie 39 cm. Oznacza to odległość obiektu 21 cm od przodu osłony przeciwsłonecznej gdy korzystamy z ogniskowej 16 mm i 13 cm gdy z 300 mm. To 39 cm minimalnej odległości w połączeniu z ogniskową 300 mm stanowi obietnicę superwysokiej maksymalnej dostępnej skali odwzorowania. Nic z tego! Ten Tamron, tak jak i wiele innych superzoomów, wykazuje się potężnym focus breathingiem, stąd wyciąga zaledwie 1:2,9. To jednak w sumie niezły wynik jak na tak uniwersalny obiektyw.

     Tamron 16-300 jest zwarty, zgrabny i dość lekki. Waży ciut ponad pół kilograma, ma średnicę 7,5 cm (z osłoną niemal 9 cm), długość 10 cm (z osłoną o 4 cm więcej). Nie bardzo wiem dlaczego, ale formą najbardziej przypomina mi szkło z zupełnie innej bajki: Sigmę 18-35/1.8.

     Pierścień ostrzenia ma dobrze dobrany, nie za mały, płynny opór. Mechanizm ręcznego ogniskowania charakteryzuje się sporym, dwuipółkrotnym przełożeniem pomiędzy pierścieniem a skalą odległości, dzięki czemu można precyzyjnie ustawiać ostrość ręcznie. Oczywiście mamy full-time-manual.

     Opór pierścienia zooma podoba mi się znacznie mniej. Jasne, nie bardzo mogę się czepiać, bo zdaję sobie sprawę, że mechanika zoomowania w TAKIM obiektywie jest bardzo skomplikowana. Sam opór nie jest może nawet za duży – mi przeszkadzało to, że jest nierówny. Pierścień dość lekko obraca się dla zakresu 16-35 mm, potem znacznie ciężej do 50 mm, potem znowu lżej do 70, następnie znowu ciężko do 200 mm, a na końcu znowu lekko. Różnice narastają gdy celujemy, choćby tylko trochę, w górę.

     Kolejnym mechanizmem wewnątrz zooma jest system stabilizacji VC. W przypadku niektórych swych obiektywów Tamron chwali się skutecznością stabilizacji, ale tu nie. I słusznie, bo nie bardzo ma czym. Test wykonany dla ogniskowej 200 mm wykazał skuteczność na poziomie 2,5-3 działek czasu, a dla 35 mm zaledwie 2-2,5 działki. Czyli wyniki od akceptowalnego do dobrego.
     Dodam przy okazji, że z mocowaniem Sony A, ten zoom pozbawiony jest systemu stabilizacji. Pozostałe dostępne bagnety, to Canon i Nikon.

     Czas na wyniki testów. Rozdzielczość, czy lepiej: szczegółowość obrazu, wypada całkiem nieźle. Przed testem przewidywałem problemy z brzegami kadru dla najszerszego kąta widzenia, ale moje obawy okazały się płonne. Niby przy f/3.5 te rejony nie błyszczą, lecz już użycie f/4 bardzo poprawia wyniki, a dla f/5.6 cały kadr prezentuje się bardzo dobrze. Przy czym jego centrum, nawet dla otwartej przysłony nie można nic zarzucić. Nieco węższy szeroki kąt oraz ogniskowe standardowe oznaczają poprawę brzegów dla otwartej przysłony, optimum szczegółowości dla f/5.6, ale równocześnie przy f/8 zaczyna być już widać leciutki „dyfrakcyjny” spadek ostrości obrazu. Jednak wyraźnie gorzej rzecz prezentuje się dopiero przy f/11. Niestety, wejście w zakres tele to początek kłopotów, sygnalizowanych przesunięciem do f/8 przysłony pozwalającej osiągnąć najwyższą szczegółowość. Okolice 70 mm to także pogorszenie sytuacji na brzegach przy otwartej przysłonie, a dla 100 mm zaczyna wyłazić boczna aberracja chromatyczna. Nie jest tu ona jeszcze istotnym problemem, lecz już przy 200 mm owszem, a na dokładkę brzegi przestają cieszyć oko szczegółami bez względu na stopień przymknięcia obiektywu. 300 mm oznacza potężną aberrację chromatyczną, a maksimum szczegółowości przesuwa się do f/11. Przy czym to maksimum, szczególnie na obrzeżach klatki, ma niewiele wspólnego z wysoką rozdzielczością.

     Pamiętajmy jednak, że obiektyw testowałem na korpusie Canona, który nie ma w zwyczaju usuwać aberracji chromatycznej ze zdjęć wykonywanych z pomocą niefirmowej optyki. Gdy Tamrona 16-300 mm użylibyśmy na Nikonie, sytuacja z pewnością byłaby lepsza, choć nie wiadomo o ile. Do wycinków ze zdjęć wykonanych przy 300 mm dołączam jeden uzyskany po usunięciu aberracji chromatycznej podczas wywoływania RAWa. Barwne obwódki znikły, lecz ostrość nie tylko nie poprawiła się, a wręcz pogorszyła.

Kadr do testu rozdzielczości
dla ogniskowej 16 mm.
Wycinki obok.

Wycinki do testu rozdzielczości dla ogniskowej 16 mm.

Środek kadru na górze, brzeg na dole.

Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

Kadr do testu rozdzielczości

dla ogniskowej 24 mm.

Wycinki obok.

Wycinki do testu rozdzielczości dla ogniskowej 24 mm.

Środek kadru na górze, brzeg na dole.

Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

Kadr do testu rozdzielczości

dla ogniskowej 37 mm.

Wycinki obok.

Wycinki do testu rozdzielczości dla ogniskowej 37 mm.

Środek kadru na dole, brzeg na górze.

Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

     

Kadr do testu rozdzielczości

dla ogniskowej 55 mm.

Wycinki obok.

Wycinki do testu rozdzielczości dla ogniskowej 55 mm.

Środek kadru na górze, brzeg na dole.

Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

Kadr do testu rozdzielczości

dla ogniskowej 70 mm.

Wycinki obok.

Wycinki do testu rozdzielczości dla ogniskowej 70 mm.

Środek kadru na górze, brzeg na dole.

Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

Kadr do testu rozdzielczości

dla ogniskowej 124 mm.

Wycinki obok.

Wycinki do testu rozdzielczości dla ogniskowej 124 mm.

Środek kadru na górze, brzeg na dole.

Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

Kadr do testu rozdzielczości

dla ogniskowej 183 mm.

Wycinki obok.

Wycinki do testu rozdzielczości dla ogniskowej 183 mm.

Środek kadru na górze, brzeg na dole.

Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

Kadr do testu rozdzielczości

dla ogniskowej 300 mm.

Wycinki obok.

Wycinki do testu rozdzielczości dla ogniskowej 300 mm.

Środek kadru na dole, brzeg na górze.

Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości.

    Kolejną potencjalną piętą achillesową superzoomów jest winietowanie. Ale tu znowu miła niespodzianka, gdyż ściemnienie rogów kadru wcale tak bardzo nie przeszkadza. Przyznaję, dla 16 mm i przysłony f/3.5 jest ono dość silne i ostro ściemnia naroża, lecz przymykaniem przysłony możemy łatwo zapobiec problemom. Szeroko pojmowany środek zakresu ogniskowych jest praktycznie wolny od winietowania, a ponownie pojawia się ono powyżej 100 mm. Tu ma ono jednak na tyle łagodny charakter, że trudno je dostrzec. 

Winietowanie dla ogniskowej 16 mm i trzech wybranych otworów przysłony.

Solidna "beczka" przy najkrótszej ogniskowej -
normalka w superzoomach.

     Trochę inaczej, a przy tym nietypowo, wygląda dystorsja. W samym dole zooma oczywiście króluje silna „beczka”, która tradycyjnie, wraz z wydłużaniem ogniskowej przechodzi w dystorsję poduszkowatą. Lecz tu znane reguły przestają obowiązywać, gdyż ta beczka wcale nie robi się coraz silniejsza, a osiąga maksimum gdzieś w okolicach ogniskowych standardowych. A potem stopniowo słabnie.

     O aberracji chromatycznej już wspominałem, a uzupełnię jeszcze, że przy szerokich kątach widzenia jest ona dość słaba, niemniej można ją zauważyć.

Ogniskowa 16 mm, f/11.
Wycinek obok.

Brzeg kadru przy najkrótszej ogniskowej pokazuje trochę bocznej
aberracji chromatycznej.
Kliknij by obejrzeć w pełnej rozdzielczości. 

Największa dostępna skala odwzorowania to 1:2,9.

     Przy zdjęciach pod ostre światło obiektyw zachowuje się przyzwoicie. W dole zakresu ogniskowych potrafi wówczas stracić trochę kontrastu, bywa że wyprodukuje pojedyncze bliki. Jednak przy średnich i długich ogniskowych problemów już nie sprawia.

Ogniskowa 16 mm, f/6.3.

Ogniskowa 124 mm, f/5.6.

     Nieostrości? Ładne, wręcz podejrzanie ładne. Raz na jakiś czas, potrafią nieprzewidzianie wyskoczyć pierścionki w miejscu nieostrych jasnych punktów, ale to pojedyncze wypadki. Ich okrągłość nie budzi zastrzeżeń, choć przysłona jest zaledwie 7-listkowa. Wedle zapewnień producenta ma ona tworzyć okrągły otwór aż do przymknięcia o 2 działki.

Ogniskowa 48 mm f/5.

Ogniskowa 120 mm f/5.6.

Ogniskowa 16 mm, f/3,5.

Ogniskowa 117 mm, f/5.6.

Ogniskowa 300 mm, f/6,3. Słoneczne popołudnie, niezbyt głęboki cień,
a i tak musiałem skorzystać z czułości ISO 1600. Właściwie powinienem wskoczyć
jeszcze wyżej, bo i tak czas naświetlania wyniósł aż 1/80 s. Ale udało się: 1/3 zdjęć
wyszła nieporuszona. Takie są uroki korzystania z ciemnej optyki tele.

Ogniskowa 133 mm, f/6.3.

Ogniskowa 37 mm, f/4.5.

Ogniskowa 26 mm, f/5.6.

     Podoba wam się ten obiektyw? Mi przypadł do gustu bardziej niż się tego spodziewałem. Ale też zawiódł mnie wcale nie tam, gdzie typowałem wpadki. Podejrzanie dobrze, choć oczywiście daleko od ideału, wygląda jakość zdjęć przy 16 mm – a tu właśnie przewidywałem jakościowy dołek tego Tamrona. Wpadka z silną aberracją chromatyczną dla 300 mm zaskoczyła mnie, bo dla tej ogniskowej obstawiałem wyłącznie spadek szczegółowości. Poniżej spodziewanego poziomu wypadła też skuteczność stabilizacji. Ale reszta parametrów jakościowych nie budzi wątpliwości – tak ma prawo pracować współczesny superzoom. Jasne, wolelibyśmy mniejszą „beczkę” przy 16 mm i „brzytwę” dla góry zakresu ogniskowych, ale cóż, cudów nie ma. W każdym razie w superzoomach, zwłaszcza tych rekordowych jeśli chodzi o zakres kątów widzenia. Cena też nie jest cudowna, choć jej nie mogę się czepiać. Tego Tamrona można kupić już za ok. 2200 zł, co plasuje go w klasie cenowej „firmowych” zoomów 18-200 mm. Biorąc pod uwagę, że dysponuje on dodatkowymi 100 mm na górze i – chyba nawet cenniejszymi – 2 mm na dole, suma jest jak najbardziej do zaakceptowania.

Podoba mi się:

+ zakres ogniskowych, zwłaszcza wyjątkowe w tej klasie 16 mm

+ skromne gabaryty i masa

Nie podoba mi się:

- potężna aberracja chromatyczna przy 300 mm

- skuteczność stabilizacji

Zajrzyj też tu:

Kochajmy superzoomy!
TEST: Superzoom wagi ciężkiej, czyli Sony FE 24-240 mm f/3,5-6,3 
TEST: M.Zuiko 14-150 II, czyli olympusowski superzoom po nowemu
TEST: Sigma 18-200 mm f/3.5-6.3. Superzoom po odchudzaniu.